45
Gốc rễ của kiểm soát Không phải vì mạnh mẽ, mà vì từng tổn thương.
Kiểm soát đánh cắp điều gì?
Nghịch lý: Càng kiểm soát, càng cô đơn. Càng buông, càng thật.
Chuyển hóa năng lượng kiểm soát
Có thể bạn không la hét, không ra lệnh. Nhưng hãy thử tự hỏi:
– Bạn có thấy căng thẳng khi người khác không hành xử như kỳ vọng?
– Bực mình chỉ vì một tin nhắn đến trễ, hay bữa ăn không đúng giờ?
– Luôn trong trạng thái “gồng” – là người hiểu chuyện, người gánh vác?
– Ngại nhờ giúp đỡ vì nghĩ “tự làm cho chắc” hay “mình đâu có giá trị gì”?
– Tự nhủ “mình ổn” trong khi bên trong đã mệt nhoài?
– Muốn bùng nổ, làm điều gì đó khác đi, nhưng lại sợ ánh nhìn đánh giá?
Nếu thấy mình trong những câu hỏi ấy, có thể bạn đang sống trong trạng thái kiểm soát vô thức. Và đáng nói hơn: các mối quan hệ quanh bạn đang “phản ánh” điều đó mỗi ngày :
– Người thân dè chừng nói thật, vì họ cảm thấy bạn quá lý trí.
– Người yêu hoặc bạn đời dần thu mình, vì họ không cảm thấy được chấp nhận nếu không “đúng như bạn muốn”.
– Con cái trở nên im lặng hoặc chống đối, không phải vì hư, mà vì bị bóp nghẹt bởi kỳ vọng vô hình.
– Bạn bè ít chia sẻ chuyện riêng, vì họ sợ bạn quá bận – hoặc sẽ phản ứng bằng “giải pháp” thay vì lắng nghe.
– Bạn thấy khó kết nối thật sâu, vì bạn quen “đứng ngoài” cảm xúc, phân tích hơn là hiện diện.
– Và bạn có xu hướng thu hút những người cũng thích kiểm soát – hoặc thao túng.
Dù bạn giỏi, hiểu tâm lý, nói năng khéo… thì năng lượng cảm xúc vẫn không nói dối. Người ta cảm được – dù bạn không nói ra.
Gốc rễ của kiểm soát Không phải vì mạnh mẽ, mà vì từng tổn thương.Freud nói rằng: nhu cầu kiểm soát thường bắt nguồn từ nỗi sợ sâu kín.
– Để bảo vệ “đứa trẻ bị bỏ rơi” bên trong bạn.
– Vì tin rằng nếu không hoàn hảo, mình sẽ không xứng đáng được yêu.
– Vì ám ảnh rằng: mất kiểm soát = thất bại = vô giá trị.
– Vì bạn được dạy rằng yếu đuối là nguy hiểm, nên luôn phải mạnh mẽ và lý trí.
Khi còn nhỏ, bạn học cách kiểm soát để tồn tại. Nhưng lớn lên, chính cơ chế ấy lại trở thành xiềng xích – bóp nghẹt sự sống động bên trong và cả sự gắn kết với người khác.
Kiểm soát đánh cắp điều gì?– Tự do trải nghiệm, vì mọi thứ phải đúng “kịch bản” và “quy trình”
– Gắn kết thật sự, vì chỉ khi người khác chiều theo bạn, bạn mới thấy an toàn.
– Tình yêu vô điều kiện, vì bạn yêu theo vai trò – không phải bản chất.
– Lòng trắc ẩn, vì bạn phản ứng bằng lý trí – thay vì lắng nghe nỗi đau người khác.
Nghịch lý: Càng kiểm soát, càng cô đơn. Càng buông, càng thật. Chuyển hóa năng lượng kiểm soátKhông cần “đập vỡ” con người cũ – chỉ cần thực tập buông từng chút một.
– Tập buông những điều nhỏ: để người khác chọn quán ăn, chấp nhận email gửi trễ.
– Quan sát cảm xúc gốc: khi bực vì “lệch kế hoạch”, hãy hỏi: “Mình đang sợ điều gì?”
– Thực hành kết nối thân – tâm: yoga, thiền, hơi thở chậm để dịu lại hệ thần kinh.
– Chia sẻ thật: thay vì nói “mình ổn”, hãy thử “mình đang mệt, cần nghỉ một chút”.
Đây không phải sự yếu đuối. Mà là can đảm mềm mại – dám thừa nhận rằng mình cũng là con người, không phải cỗ máy.
————
Lá bài The Hanged Man – Người Bị Treo Ngược
– Một người đàn ông bị treo ngược từ cành cây, khuôn mặt bình thản, thậm chí có vầng hào quang quanh đầu. Anh ta tự nguyện bị treo, không phải là nạn nhân nếu nhìn theo hướng ngược lại.
“Chỉ khi bạn chấp nhận bị treo giữa không trung, không bấu víu, không giãy giụa – bạn mới thấy ánh sáng nội tâm thật sự xuất hiện.”
